Әубәкірова: Президент Конституция кепілі рөлін күшейту жолын таңдады
Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ тілшісі. Бұл пікірді заң ғылымдарының докторы Индира Әубәкірова айтты.
Оның айтуынша, конституцияның идеялық әлеуеті екі бағытты көздейді.
Біріншісі - қоғамдық процестерді демократияландыру, мемлекеттік аппаратта және мемлекет пен қоғамның өзара қарым-қатынасында болатын процестер. Конституциялық даму парадигмасына енгізілген тағы бір маңызды идея - біздің мемлекеттік институттар біз куә болып отырған ішкі және сыртқы қазіргі заманғы сын-қатерлерді ескере отырып, үлкен құқықтық қабілетке, бәсекеге қабілеттілікке ие. Бұл аспектіде, менің ойымша, Президенттің рөлін, оның мемлекеттік билік жүйесіндегі өкілеттіктерін шектейтін нормаларға тоқталу керек, - деп түсіндірді заң ғылымдарының докторы.
Ол Екінші Республика жағдайында суперпрезиденттік билік жүйесінен күшті Парламентке, жалпы алғанда, күшті өкілді органдарға көшу, Президент өзіне дейін мемлекеттің жоғары лауазымды тұлғасының құзыретіне жататын бірқатар бағыттарды шектегенін айтты.
Егер осы іс- шараларға осындай ғылыми, тұжырымдамалық сипаттама мән беретін болсақ, онда Президент Конституция кепілінің рөлін күшейту жолын таңдады деп айта аламыз және мұнда ол тек елдің басшысы, біздің Ата заңымызға енгізілген конституциялық құндылықтардың кепілі ғана емес, сонымен қатар конституционализм идеясының кепілі ретінде әрекет етеді. Менің ойымша, мәселе мемлекет басшысының өкілеттіктерінің көлемі қысқарып қана қоймай, биліктің басқа тармақтарының, Парламенттің, мәслихаттардың күшеюіне байланысты. Сонымен бірге, мемлекеттік билік жүйесінде жеке тұлғаның құқықтық қорғалуын күшейтетін ережелер қарастырылған, - деді Әубәкірова.
Сарапшы еліміз үшін конституциялық мәртебеге ие іргелі институттар пайда болғанын атап өтті.
Адам құқықтары жөніндегі уәкіл, Конституциялық сот, яғни билік жүйесінде адам бар, азамат өз құқықтарын қорғаудың кең мүмкіндіктеріне ие болады. Бұл тұрғыда кейіннен Конституциялық Сот туралы дербес конституциялық заңдарды, «Адам құқықтары жөніндегі уәкіл туралы» заңды қабылдау көзделген. Сонымен қатар, «прокуратура үшін конституциялық мәртебе қарастырылған, - деп атап өтті құқықтанушы.