Атажұртқа оралған қандастарға қандай көмек беріледі?
Ақмола облысына көшіп келген қандастарға тұрғын үй сатып алу немесе баспана құрылысы үшін облыстық бюджеттен 320 млн теңге бөлінді. Бұл туралы Ақмола облысының жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының басшысы Шолпан Рахматуллина мәлімдеді, деп хабарлайды Ақмола облысындағы BAQ.KZ тілшісі.
Еліміз тәуелсіздік алған сәттен бастап Ақмола облысына 40 мыңға жуық қандасымыз көшіп келді. Олардың тең жартысы Моңғолия елінен атажұртқа оралғандар.
Бүгінгі таңда өңірге көшіп келген 155 азаматқа қандас мәртебесі берілді. Облысқа Моңғолиядан 66, Ресей – 35, Қытайдан 39 адам қоныс аударған. Кандас мәртебесін алғаннан кейін бұл адамдар қандастарды қабылдаудың аймақтық квотасына қосылады. Биыл 270 адам квотаға қосылуға құқылы. Комиссия отырысының қорытындысы бойынша қандастарды қабылдаудың өңірлік квотасына 35 отбасы енгізілді, бұл 83 адам (31% қамту). Оның ішінде Целиноград ауданы бойынша - 53 адам, Көкшетау қаласы бойынша - 13, Степногорск, Қосшы бойынша - бес адам, Зеренді, Бурабай аудандары бойынша - екі адам, Бұланды, Астрахан, Ақкөл аудандары бойынша - бір адам, – деп атап өтті Шолпан Рахматуллина.
Қандастарды өңірлік квотаға енгізу кезінде мемлекет бірқатар қолдау шараларын ұсынады.
Оның біріншісі – көшу үшін отбасының әр мүшесіне субсидия ретінде 241500 теңге төлеу. Бұл мақсаттарға 2023 жылға арналған өңір бюджетінде 270 адамға шамамен 65 млн теңге қарастырылған. Екіншісі – тұрғын үй жалдау және коммуналдық қызметтерді төлеу бойынша шығыстар өтеледі. Қалалық жерге қоныс аударғандар үшін оның мүшелерінің санына байланысты отбасына орта есеппен 90 мың теңге төленеді. Мұндай төлем бір жылға дейін жүзеге асырылады. Ауылдық жерлерге қоныс аударғандар үшін орташа есеппен бір отбасына 69 мың төлем төленеді. Бұл да отбасы мүшелерінің санына байланысты. Облыстық бюджеттен 47,7 млн теңге бөлінді», – деп атап өтті басқарма басшысы.
Ол атап өткендей, бұдан басқа, биылдан бастап мемлекеттік қолдаудың жаңа түрі сертификаттар беру, яғни тұрғын үй сатып алу, салу немесе тұрғын үй сатып алу кезінде ипотекалық тұрғын үй қарыздары бойынша бастапқы жарна үшін бір отбасына 4 млн теңге мөлшерінде ақшалай төлем түрінде материалдық көмек көрсету.
Оған облыстық бюджеттен 80 отбасына 320 млн теңге бөлінді. Аталған көмек көшіп келушілер квотаға енгізілген сәттен бастап алты айдан кешіктірілмей беріледі. Осы 6 айда әр отбасы тұрғын үй немесе оның құрылысы үшін бастапқы жарнаға ма – сертификаттың нақты неге жұмсалатынын анықтауы керек», – деп түсіндірді Шолпан Рахматуллина.
Биыл Түркіменстанның шет елдердегі мекемесі арқылы этникалық қазақтарды қабылдау туралы 329 адам тұратын 105 отбасыдан өтініш келіп түсті. Оларды қандастарды қоныстандыру жөніндегі бекітілген іс-шаралар жоспарына сәйкес облыстың сегіз ауданында, Көкшетау, Степногорск қалаларында, Аршалы, Біржан сал, Бұланды, Бурабай, Целиноград, Шортанды аудандарында қоныстандыру жоспарланған. Көшіп келушілерді жұмысқа орналастыру, мектепке дейінгі және мектеп мекемелеріне орналастыру жоспарлануда.
Отбасы үшін ең бастысы – табыс табу. Ал кірістер уақытша сипатта болмауы керек. Атап айтқанда, тұрақты жұмыспен қамтылу мәселесі шешілуі тиіс. Көшіп келушілер арасында еңбекке жарамды жастағылардың 45%-ының әдетте, білімі жоқ. Қазіргі уақытта осы санаттағыларды оқыту бойынша жұмыс жүргізіп жатырмыз. Бұл жұмыспен қамту орталықтары арқылы үш айға дейінгі қысқа мерзімді курстар болуы мүмкін. Жұмысқа орналасқысы келетін 18 жастан асқан балалар үшін бізде кәсіптік-техникалық білім беру бағыты бар. Онда да квоталар бар. Тек дұрыс бағытты табу керек. Негізінен кәсіби мамандар келеді, олар жұмыс орнында қосымша біліктілікті арттырудан өтеді. Кандас мәртебесі бір жылға жарамды. Осы уақыт ішінде келгендерге тұрғын үй жалдау ақысы төленеді. Содан кейін олар ҚР азаматтығын алып, елдің қарапайым тұрғындарына айналады. Мемлекет тек бастапқы кезеңде ғана қолдау көрсетеді. Кейін адамдар өз бетінше әрекет етуі керек, – деп түйіндеді басқарма басшысы.