Әшімбаев ҰОС қатысушыларының ерлігі туралы айтты
Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ. Сенат спикері Мәулен Әшімбаев facebook-тегі парақшасында ҰОС қатысушыларының ерлігі мен Жеңіс күнін атап өтудің маңыздылығы туралы айтты.
Жеңіс күні өшпес даңқпен көмкерілген Ұлы Отан соғысының батырларына алғыс айтамыз. Қазақ даласынан майданға 1 миллион 360 мыңнан астам қазақ кетіп, Ұрыс даласында 600 мыңдай адам мәңгілікке қалды. 500 жерлесіміз Кеңес одағының батыры атағын алды.Дегенмен, түрлі себептермен марапатын алмаған «ұмытылған батырлар» да бар. Олар туралы мұрағат деректерін ғалым, қоғам қайраткері Берік Әбдіғалиұлы мұқият жинап, Nur Otan партиясының қолдауымен 2019 жылы жарыққа шығарды, - деді ол.
Әшімбаевтың айтуынша, «Ұмытылған батырлар» кітабында Кеңес одағының батыры атағына тапсырылған, бірақ оны алмаған 133 қазақтың тарихы мен мұрағаттық құжаттары жинақталған.
Осы «Ұмытылған батырлардың» алтауы екі рет шықты. Шығыс Қазақстан облысындағы Зырян қаласының тумасы Александр Несмиянов үш рет ұсынылып, үшеуінде де бас тартылды.Жеңіс күні қарсаңында «ұмытылған үш батырға» қатысты тарихи әділеттілік салтанат құрды. Ел Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың Жарлығымен 1941-1945 жылдардағы Ұлы Отан соғысында көрсеткен ерлігі мен қаһармандығы үшін «Халық Қаһарманы» атағы мергендер Төлеуғали Әбдібелімов пен Ибрайым Сүлеймановке, Александр Несмияновқа қайтыс болғаннан кейін берілді, - деді ол.
Сенат спикерінің айтуынша, осы батырлар мен олардың ерліктері туралы аз-кем сөз қозғағым келеді. Бұл мәлімет «Ұмытылған батырлар» кітабынан алынған.
Төлеуғали Әбдібеков 1916 жылы дүниеге келген. Ол толық емес екі жыл ішінде – 1942 жылдың мамырынан 1944 жылдың ақпанына дейін шағын ротаның мергені ретінде 400-ге жуық фашист жауынгерін жойып, 32 мергенді дайындады. 1944 жылы ақпанда Төлеуғали Әбдібеков алған жарақатынан қайтыс болып, Калинин облысында жерленді. Ол қайтыс болғаннан кейін Кеңес Одағының батыры атағына ұсынылды, бірақ бұл марапатты алмады.Мерген Ибрагим Сүлейменовтің есімі де ел ішінде белгілі. 1942 жылдың қарашасынан 1943 жылдың қарашасына дейін винтовкасынан 239 фашист солдаты мен офицерін атқан. Ибрагим Сүлейменов пен аты аңызға айналған пулеметші Мәншүк Мәметова Невель қаласы маңындағы Неочо қаласының маңындағы кескілескен шайқаста қаза тапты. Өмірінің құнына олар жолдастарының кеткенін жасырып, биігін сақтап қалды, - деді ол.
Әшімбаев атағандайғ осы соңғы шайқаста екі қазақ өлгеннен кейін Кеңес Одағының батыры атағына ұсынылды. Бірақ ең жоғары атақты Мәншүк қана алып, Ибраһим Сүлейменов Ленин орденімен марапатталды.
Еңбегі үшін Александр Несмиянов үш рет Кеңес Одағының Батыры атағына ұсынылды. Алғаш рет 1943 жылы қарашада түрік біліктері үшін шайқаста көрсеткен ерлігі үшін Несмиянов батальонды көтеріп, қоян-қолтық ұрыста 20 фашистерді талқандады. Екінші рет 1944 жылы сәуірде Армянск қаласы үшін болған шайқаста. Үшінші рет 1944 жылы қарашада Шығыс Пруссиядағы ұрыс кезінде болды.Ал сегіз жылға жуық уақыттан кейін қазақтың үш батырының ерлігі мен ерлігі еліміздің бас мемлекеттік наградасына ие болды.Мұрағат материалдарын зерделеу, өзге де батырлардың естелігін қалпына келтіру, ерліктерін мәңгілікке қалдыру бағытында әлі де көп жұмыс күтіп тұр.Эрнест Хемингуэй ізашарға жақын болған сайын адал, батыл, күшті адамдарды кездестіретінін жазған. Майдан шебінен алыстаған сайын қорқақтық, қорқақтық, екіжүзділік сияқты қасиеттерді жиі көретінмін.Екінші дүниежүзілік соғыс майдандарында қазақтар өздерінің ең жақсы қасиеттерін, қаһармандығын, жанқиярлығын көрсетті, - деді ол.
Әшімбаев Жеңіс күнін не үшін атап өту керегін айтты.
Біз Жеңіс күнін сол кісілерді еске алу үшін, олардың рухына опасыздық жасау үшін тойлап отырмыз. Сонымен бірге біз миллиондаған адамдардың қазасын жоқтап, соғыс құрбандарының барлығын жоқтаймыз. Ал бұл күннің аға ұрпақтың фашизмді жеңу үшін төлеген орасан зор құнын естен шығармау маңызды. Ал бұл күн бейбітшілік пен тұрақтылықтың өзгермейтін құндылығын есте сақтау үшін маңызды.Құрметті достар, келе жатқан Жеңіс күнімен! Баршаңызға денсаулық пен амандық, ал еліміз – бейбіт аспан мен гүлдену тілеймін, - деді Әшімбаев.