Анель Пимичева: Қазақстанда туған өзге ұлт өкілі қазақша сөйлесе, оған неге таңғалады?
Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ. Қостанай қаласындағы А.Байтұрсынов университеті әлеуметтік-гуманитарлық факультетінің 1 курс студенті Анель Пимичева осылай дейді.
Мен 17 жыл бұрын Қостанай қаласында дүниеге келгенмін. Ата-әжемнің қолында өстім. Атам қазақ тілі менің болашағыма керек болатынын жақсы түсініп, үйдің жанындағы қазақ балабақшасына және қазақ мектебіне берді. Бастапқы жылдары біраз қиналдым, әсіресе мектепке барғанда мазмұндама жазу мен үшін оңай болмады. Тілді жетік меңгеруіме отбасымыздағы жиын-тойларға келетін сыйлы адамдардың ықпалы өте зор болды. Тарихтан, әдебиеттен сыр шертетін үлкендердің әңгімесіне үнемі құлақ түріп отыратынмын. Әсіресе, туған күн кештерінде дастархан басында қазақтың дәстүрлі әндері орындалып, бата-тілектер айтылатын – дейді ол.
Студент 4-сыныптан бастап қазақ тілінен төрт деген баға ала бастағанын, биыл мектеп бітіргенде аттестатында жалғыз ғана төрт болғанын, оның өзі орыс тілінен екенін айтады.
Былтырғы жылы басымнан өткен бір қызық оқиғамен бөліскім келіп отыр. Қызылорда облысында өткен форумның ашылу салтанатында жан-жақтан жиналған қатысушыларға өздерін мемлекеттік тілде таныстыру керек болды. Сол уақытта ту сыртымнан «Біздің арамызда бір кісіге қиын болатын болды» деген мысқылды дауыс естілді. Әрине, сол топтың ішіндегі жалғыз өзге ұлт өкілі мен едім, оның үстіне оңтүстікке солтүстік аймақтан делегат ретінде барып отырмын. Әлгі сөзге намыстанғаным соншалық, жалт бұрылып «өтініш, адамды сырт-келбетіне қарап бағаламаңызшы» деп қазақша сөйлеп, тойтарып тастадым. Яғни, қазіргі қоғам түрі басқаның тілі басқа емес екенін түсінуі керек. Неге біздің мемлекеттімізде ағылшын, қытай тілін білетіндерге таңғалмайды, ал осы мемлекетте туған өзге ұлт өкілдері қазақша сөйлегенге соншалықты таңғалады? – дейді студент.
Құдайға шүкір, елімізде үш тіл қоса дамып келе жатыр, дегенмен мемлекеттік тіліміздің кейбір азаматтардың жүрегіндегі соңғы орынға ие болып келе жатқаны алаңдатады. Сонда бұл өзіміздің туған жерімізге, халқымыз бен рухани мәдениетімізге шүбә келтіріп отырмыз деген сөз бе? – дейді Анель Пимичева.
Жалпы, облыстық, республикалық деңгейде мемлекеттік тілге, тарихқа қатысты өтетін байқаулардың барлығына қатысып отырамын. Осындай жарыстарға қатысатын кезде Қазақстан тарихына қатысты қызықты және терең қамтылған мәліметтерді көп жағдайда орыс тіліндегі кітаптардан кездестіремін, ал қазақ тілінде таба алмаймын. Ғылыми материалдар мен әдебиеттер, қазіргі тренд боп жүрген сапалы подкасттар жетпейді. Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаевтың «өзінің биік, таза, рухани қасиетімен «Кітап – мәдениет пен руханиятты қорғауда теңдесі жо0қ құрал болып табылады» деген сөзі бар. Бірақ қазіргі таңда кітап әлі де мемлекеттік тілді қорғайтын құралға айнала алған жоқ. Бұл ащы да болса, шындық. Мен сияқты жастар Қазақстан тарихын орыс тілінен аударып, оқып жүр. Өз басымнан өткен тағы бір мысал, жаз кезіндегі Бердібек Соқпақбаевтың «Өлгендер қайтып келмейді» кітабын оқығым келді. Тек интернеттен таптым – дейді студент.
Ол Қасым-Жомарт Кемелұлы айтқандай, Қазақ тілін ұлтаралық қатынас тіліне айналандырғымыз келсе, қазақ тілді кітаптарды барлық облыс, аудандарда қолжетімді етуіміз қажет. Кітапхана сөрелерінде тұруы тиіс, дүкендерде сатылуы қажет деп санайды.
Бұған қоса, «жалғыз ағаш үй болмас, жалғыз жігіт би болмас» дегендей, барлығымыз «бір мемлекет, бір тіл» ұстанымына көшкенде ғана қазақ тілін ортақ қатынас тіліне айналдыра аламыз. Қазақша енді үйрене бастаған замандастарымыздың кемшілігіне күлмеуіміз қажет және оларда тіл байлығым жетпейді, өзгелер күледі деген ойға берілмей, алға ұмтылса ғана нәтижеге қол жеткізеді. Өйткені іс жүрмесе, адам үйренбейді, ал қателіктер бізді үйретеді, шыңдайды. Мен үшін қазақ жерінде туып, Отан ананың тілін білу бірінші орындағы мақсат, себебі бұл менің ел мен халыққа, ата-бабаларым мен тарихқа деген перзенттік құрметім деп білемін – дейді Анель Пимичева.