Әлемде: Сомалидегі муниципалдық сайлау, Тәжікстан - Ауғанстан шекарасындағы атыс

BAQ.KZ тілшісі соңғы тәулік ішінде болған маңызды халықаралық жаңалықтар топтамасын ұсынады. Бұл шолуда әлемдегі жалпы жағдайды көрсететін оқиғалар қамтылды.

Сомалиде жарты ғасырда алғаш рет муниципалдық сайлау өтті

Могадишо тұрғындары ондаған жылдар ішінде алғаш рет тікелей сайлау учаскелеріне барды. Муниципалдық сайлау Сомали астанасында өтті. Бұл жалпыға бірдей сайлау құқығын қайтару және болашақ ұлттық сайлаулардың алғашқы қадамы болып саналады.

Елде соңғы рет тікелей дауыс беру 1969 жылы, әскери төңкерістен сәл бұрын өткізілген. Reuters агенттігінің хабарлауынша, 1991 жылы режим құлағаннан кейін Сомали ұзаққа созылған азаматтық соғысқа тап болды, ал 2004 жылы жанама жүйеге көшті: кландар парламент мүшелерін сайлады, парламент мүшелері президентті сайлады, ал президент астана мэрін тағайындады. Бұл формат қақтығыстарды азайтуға бағытталған, бірақ көптеген тұрғын оны саясаткерлерге қолайлы және сыбайлас жемқорлықты күшейтеді деп санайды. Могадишодағы қазіргі сайлау сынақтан өтті. Шамамен үш миллион халқы бар қалада, соңғы жылдары содырлардың шабуылына қарамастан қауіпсіздік жақсарған. Қалада 1600-ден астам кандидат аудандық кеңестің 390 орны үшін бақ сынады. Содан кейін бұл кеңестер астана мэрін сайлайды.

Сайлау күні таңертеңнен бастап сайлау учаскелерінің алдында кезек пайда болды. Көлік қозғалысы шектелді, әуежай мен порт уақытша жабылды, мыңдаған қауіпсіздік күштері көшелерді патрульдеді. Көпшілігі алғаш рет дауыс беріп жатқанын мойындады.

Билік сайлауды елдің алға жылжып келе жатқанының белгісі деп атайды. Жалпыға бірдей сайлау құқығы туралы заң 2024 жылы қабылданды, ал алдағы жылдары федералды сайлаулар өтеді деп күтілуде. Дегенмен, оппозициямен жасалған келісімге сәйкес, парламент тек 2026 жылы тікелей сайланады, ал президентті әлі де парламент сайлайды. Оппозиция асығыс реформалар қазіргі президенттің қолына түседі деп қорқады. Қауіпсіздік маңызды мәселе болып қала береді. Содырлар қаладан тыс жерлердегі елеулі аумақтарды бақылауда ұстап, үнемі шабуылдар жасайды.

Тәжікстан мен Ауғанстан шекарасында атыс болып, бес адам қаза тапты

24 желтоқсанда түнгі уақытта Тәжікстан мен Ауғанстан шекарасында тәжік шекарашылары мен "Ауғанстаннан елге енген үш террорист" арасында қарулы қақтығыс болды. Бұл туралы ақпаратты тәжік мемлекеттік "Ховар" ақпарат агенттігі таратты, деп хабарлайды BAQ.KZ.

Тәжікстанның Ұлттық қауіпсіздік мемлекеттік комитетінің (ҰҚК) мәліметі бойынша, үш террорист Хатлон облысында Тәжікстанға енген.

Екі жақ арасында атыс болып, үш содыр да, екі тәжік шекарашысы да қаза тапты.

Оқиға орнында үш америкалық M16 автоматы, бір Калашников автоматы, тапаншалар, гранаталар, жарылғыш заттар және түнгі көру құрылғысы тәркіленгені туралы хабарланды.

Тәжікстан Республикасы Қауіпсіздік комитетінің шекара әскерлері Талибан үкіметінің басшылығы Тәжікстан халқынан кешірім сұрап, Тәжікстанмен шекара қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қосымша тиімді шаралар қабылдайды деп үміттенеді, – деп мәлімдеді Ұлттық қауіпсіздік мемлекеттік комитеті.

Кабулдағы дереккөздер атыс-шабысқа контрабандистер қатысқанын мәлімдеді. Шекарашылардың айтуынша, ауған-тәжік шекарасындағы жағдай қазіргі уақытта "тыныш". Тәжікстан шекара қызметінің мәліметі бойынша, бұл соңғы айда Ауғанстаннан келген содырлардың шекараға оқ атқан үшінші жағдайы. Қараша айының соңында Тәжікстанға Ауғанстан аумағынан екі рет оқ атылды. Сол кезде қытайдың бес азаматы қаза тауып, тағы бесеуі жараланды.

АҚШ Африканың халық ең тығыз орналасқан аумақтарына "өлімге әкелетін соққы" жасады

AҚШ президенті Дональд Трамп америкалық әскери күштер Нигерияның солтүстік-батысындағы ДАИШ террористеріне қарсы "өлімге әкелетін соққы" жасағанын жариялады. Ақ үй басшысы бұл туралы жұма, 26 желтоқсанда Truth Social әлеуметтік медиа платформасында жазды, деп хабарлайды BAQ.KZ.

Бүгін кешке, Бас қолбасшы ретінде менің нұсқауыммен, Америка Құрама Штаттары Нигерияның солтүстік-батысындағы ДАИШ террористеріне қарсы қуатты және өлімге әкелетін соққы жасады, олар жылдар бойы, тіпті ғасырларда болмаған ауқымда, негізінен бейкүнә христиандарды, ұзақ және қатыгездікпен өлтіріп келеді, - делінген мәлімдемеде.

Мен бұған дейін бұл террористерге христиандарды қыруды тоқтатпаса, олар үлкен құн төлейтінін ескерткенмін, ал бүгін кешке бұл болды... Біздің еліміз радикалды ислам терроризмінің өркендеуіне жол бермейді, - деді Трамп.

АҚШ Африка қолбасшылығы Нигериядағы террористік нысандарға жасалған соққыны растады. Reuters агенттігінің хабарлауынша, шабуыл Сокото штатында болды. "Бірнеше террорист" өлтірілді.

Нигерия билігі соққылардың "терроризм қаупіне қарсы тұру үшін" жасалғанын растады. Сонымен қатар, Пентагон хатшысы Пит Хегсет террористерге қарсы жаңа әрекеттер туралы жариялады.

Президент өткен айда анық айтты: Нигерияда (және басқа жерлерде) бейкүнә христиандарды өлтіру тоқтатылуы керек. Қорғаныс министрлігі әрқашан дайын және ДАИШ бүгін кешке, Рождество күні бұған үйренді. Тағы да көп нәрсе болады, - деп жазды қорғаныс министрі X әлеуметтік желісінде.

Қараша айында Трамп Батыс Африка үкіметінің ешқандай қорғанысы жоқ деп саналатын террористермен күресу үшін Нигерияға әскер жіберуді немесе ел аумағына әуе шабуылдарын жасауды жоққа шығармады.

Қазан айында АҚШ сенаторы Тед Круз Нигерия үкіметін христиандарды өлтіруді ақтады деп айыптап, Африканың ең халқы көп еліндегі исламшыл топтар 2009 жылдан бері 50 000 христианды өлтірді деп мәлімдеді.

Трамптың сөздеріне жауап ретінде Нигерия президентінің кеңсесі 2025 жылы террористердің қолынан 1800-ден аз нигериялық қаза табатынын, бұл 2015 жылғы көрсеткіштің бестен бір бөлігін құрайтынын атап өтті.