Әлемде: АҚШ ЮНЕСКО-дан шығады, Газадағы шиеленіс және табиғи құбылыс
BAQ.KZ тілшісі соңғы тәулік ішінде болған маңызды халықаралық жаңалықтар топтамасын ұсынады. Бұл шолуда әлемдегі жалпы жағдайды көрсететін оқиғалар қамтылды.
АҚШ 2027 жылдан бастап ЮНЕСКО-дан шығады
АҚШ 2026 жылғы 31 желтоқсаннан бастап ЮНЕСКО құрамынан ресми түрде шығып, ұйымдағы толыққанды мүшелігін тоқтатады. Бұл туралы ЮНЕСКО Бас директоры Одре Азулеге ресми мәлімдеді.
АҚШ ЮНЕСКО-ның "ғаламдық және идеологиялық күн тәртібі" ұлттық мүдделеріне сай келмейді деп есептейді.
Вашингтонның шешіміне ЮНЕСКО-ның Палестинаны толыққанды мүше ретінде қабылдауы мен Израильге қарсы риториканың кең таралуы себеп болған.
Бұған дейін де АҚШ бірнеше рет ұйымнан шыққан: 1984, 2018 жылдары.
Соңғы рет 2023 жылы ғана қайта оралған еді.
АҚШ–Жапонияның "15 % тарифтік келісімі"
2025 жылғы 22 шілдеде АҚШ президенті Дональд Трамп Twitter/Truth Social желісінде АҚШ пен Жапония арасында "ең ірі" сауда келісімінің жасалғанын жариялады.
Келісім бойынша Жапониядан келетін импортқа, соның ішінде автокөліктерге, бұрынғы 25 %-бен салыстырғанда 15 %-дық тариф белгіленеді.
Бұл келісім автокөлік, ауыл шаруашылығы өнімдері мен энергия салаларына қатысты. Келісім аясында Жапония АҚШ-тың сиыр еті, шошқа еті, бидай, сүт өнімдері, шарап және басқа да ауыл шаруашылығы өнімдеріне тарифтерді төмендетуге немесе алып тастауға міндеттеледі. Өз кезегінде АҚШ жапондық автокөлік бөлшектері мен технологиялық өнімдеріне салынатын кейбір тарифтерден бас тартады.
Келісім Тынық мұхиты аймағындағы сауда байланыстарын нығайтып, екіжақты сауда теңгерімін жақсартуға бағытталған.
Сарапшылардың пікірінше, бұл қадам АҚШ фермерлері үшін жапон нарығына қолжетімділікті кеңейтіп, Қытаймен сауда қақтығыстары кезінде олардың шығындарын азайтуы мүмкін.
Газа секторы: Гуманитарлық апат ушығып барады
2025 жылғы 22 шілдеде Израиль мен Газа секторындағы әскери қақтығыс жаңа сатыға көтерілді. Соңғы тәулікте кем дегенде 72 палестиналық қаза тапты. БҰҰ жанындағы UNRWA агенттігінің басшысы бұл жағдайды "жер бетіндегі тозаққа" теңеді.
Израильдік әуе соққылары тұрғын үй кешендері мен мектептерге залалын тигізді. Мыңдаған адам баспанасыз қалды. Гуманитарлық ұйымдар су мен азық-түлік тапшылығын, ауруханалардағы ауыр жағдайды айтып дабыл қағуда.
Халықаралық қауымдастық қақтығысты тоқтатуға шақырып, атысты уақытша тоқтату туралы келіссөздер жүргізуге тырысуда.
Жердің айналу жылдамдығы күшейді: 22 шілде – ең қысқа күндердің бірі
Ғалымдар Жердің өз осінен айналу жылдамдығының артуын тіркеді.
2025 жылғы 22 шілде күні тәулік ұзақтығы 1,34 миллисекундқа қысқарды. Бұл – Жер тарихындағы ең қысқа күндердің бірі. Бұған дейін де шілде айының алғашқы жартысында осындай аномалиялар байқалған.
Мамандар мұндай өзгерістер GPS жүйелері мен спутниктік уақытқа негізделген технологияларға әсер етуі мүмкін екенін ескертті. Бұл құбылыс ядролық сағат жүйесіне түзету енгізуді талап етуі мүмкін.
Ғалымдар мұны Жер ядросындағы қозғалыстар, мұхит ағыстары мен мұздықтардың еруімен байланыстырады.