Әділбек Қаба: Қазіргі заман бірді-екілі әдістемемен шектеліп отыратын кез емес
Нұр-Сұлтан, BAQ.KZ тілшісі. Шайсұлтан Шаяхметов атындағы «Тіл-Қазына» ұлттық ғылыми-практикалық орталығының ұйымдастыруымен «Қазақ тілін үйретудің авторлық әдістемесі» тақырыбында республикалық онлайн семинар өтті.
Оқушының тілді тез меңгеруіне нәтижелі әдістің оң әсер етері сөзсіз. Сондықтан, тіл үйретуде, ең бастысы, тиімді тәсіл таңдай білуіміз қажет. Әмбеге аян, бұрын бекітіп берген үлгіден ауытқуға тыйым салынатын, қазіргі заман бірді-екілі әдістемемен шектеліп отыратын кез емес. Аудиториямыздың өзі сан алуан. Сандық дәуірдің жедел дамығаны соншалық, интернеттің өзі қалып, гаджетке ауысып жатыр. Бұл даму көші үрдісінен кейін қалуға болмайды. Республикалық деңгейде өтіп жатқан бұл іс-шара тәжірибе жинақтау мақсатында оқытушылар мен әдіскерлерге тілді үйрету әдістемесі бойынша авторлық әдістемелерді әзірлеу және қалыптастыру жайлы мол мәлімет беруді, үздік әдістемелік идеяларды алқаға салу мен әдістемені жетілдіру мақсатын көздейді, - деді Тіл саясаты комитетінің төрағасы Әділбек Қаба.
Төраға айтса айтқандай, бүгінгі тіл үйрету жүйесіне жан-жақты өзгеріс керек. Содан шығар, жаңашыл педагогтардың соңғы нәтижеге бағытталған жеке авторлық әдістемелері және үздік әдіс-тәсілдерін таныстырулары үлкен қызығушылықпен қабылданды.
Іс-шара барысында Ы.Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясының бас ғылыми қызметкері, педагогика ғылымдарының докторы, профессор Жауынбай Амантұрлыұлы Қараев, «Білім беру технопаркі» ғылыми енгізу орталығының директоры, «Биоақпарат және синергетика» педагогикалық технологиясының авторы, педагогика ғылымдарының кандидаты, профессор Федор Яковлевич Вассерман, қазақ тілі пәнінің оқытушысы Гүлмира Амандықова Әбілмәжінқызы және лингвист Николай Замяткиннің шәкірті, матрицалық әдістің продюсері Ярослава Вадимовна Науменко авторлық әдістемелері және оқытудың нәтиже беретін тиімді әдіс-тәсілдерімен бөлісті.
Жаңашыл педагог Жауынбай Амантұрлыұлы «Функционалдық сауаттылықты қалыптастырудағы педагогикалық технологиялардың маңызы» баяндамасының аясында білім беру жүйесінің жаңаруына алып келетін оқытудың үшөлшемді әдістемелік технологиясының ерекшелігі, дидактикалық ұстанымдарды модернизациялау мен іс-әрекеттік құзыреттілік тәсілі негізінде білім мазмұнын таңдап оқыту, сапалы және нәтижелі оқытуды ұйымдастыруға мүмкіндіктер беретін дидактикалық матрица жайлы және тағы басқа әдістемелік идеяларымен бөлісті.
Профессор Федор Яковлевич «Биоақпарат және синергетика» педагогикалық технологиясын қалыптастыру және тәжірибеге енгізу жолдары, технологияның басты ерекшеліктері, яғни оқыту сапасын нақты анықтайтын стандарттық өлшемдер жүйесі мен нормативтік көрсеткіштер жайлы пікірлерін ортаға салды.
Гүлмира Әбілмәжінқызы қазақ тілін шет тілі ретінде оқыту тәжірибесінде қалыптасқан көп жылдық сынақтан өткен авторлық әдістемесімен таныстырды. Г.Ә.Амандықованың әдістемесі тілдік кедергіні еркін жеңуге мүмкіндік беретін, әрбір тіл үйренушінің қазақ тілін үйренуге деген қызығушылығын оятуға бағытталады. Тіл үйренушінің тілді үйренудегі қабілеті мен ерекшелігін анықтау арқылы грамматикалық және лексикалық оқу материалдарын «түсіну-қабылдау-ана тілімен салыстыру» механизміне негіздеп оқыту нәтиже беретіндігін түсіндірді.
Семинар аясында лингвист Николай Федорович Замяткиннің матрицалық әдісін, оның шәкірті, Замяткинмен бірге қазақ тілінің матрицасын әзірлеген Ярослава Вадимовна Науменко түсіндіріп берді. Спикер матрицаның қызықты та мазмұнды мәтіндерден, әртүрлі тілдік жағдаяттарды қамтитын сұқбаттар мен монологтардан тұратын артықшылықтарына тоқталды. Ол матрицаға құрылған аудиокурстарды жүйелі түрде тыңдау арқылы жекелеген дыбыстар мен дыбыстар легін, сөздерді, сөз тіркестерін, сөйлемдерді дұрыс қабылдап, түсініп, сөйлеуге машықтанатынын өзіндік тіл үйрену тәжірибесіне сүйеніп, баяндап берді.
Семинар барысында спикерлер авторлық әдістемелерді қалыптастыру жолдары, әдістеме мен технологияның айырмашылығы, тиімділігі, тәжірибеге енгізу механизмдері жайлы әдіскер мамандарға пайдалы ақпараттар берді.
Шараға республикалық Тілдерді дамыту басқармасының мамандары, облыстық, қалалық, аудандық тілдерді оқыту орталықтарының директорлары, оқытушылары мен әдіскерлері қатысты.
Бұдан басқа тілек білдіргендер болса, орталықтың фейсбук, инстаграм желісіндегі парақшаларындағы тікелей эфир көрсетілімі арқылы тамашалауға мүміндік алды. Олардың қатары да аз болған жоқ. Ана тіліміздің тағдырына немқұрайлы қарай алмайтын белсенді оқырмандардың біразы шара барысында өз жүрекжарды пікірлерін қалдырып, «ұнайды» белгісін басумен болды.
Қатысушылар пікіріне құлақ түрсек, тағылымды бас қосу болғанын бір ауыздан айтып жатты. Семинардың мұндай қызықты да нәтижелі өтуіне белсенді атсалысқан баяндамашыларға алғысхаттар табысталып, қатысушылар арнайы сертификатқа ие болды.