BAQ.KZ тілшісі бір тәулік ішінде болған маңызды халықаралық жаңалықтар топтамасын ұсынады. Бұл шолуда әлемдегі жалпы жағдайды көрсететін оқиғалар қамтылады.
Иран бейбіт ядролық бағдарламасын дамытуға дайын екенін мәлімдеді
Иран Ислам Республикасы ядролық бағдарламасы төңірегіндегі келіспеушіліктерді шешу үшін бейбіт келісімге қол жеткізуге ұмтылатынын растады. Бұл туралы Иран Сыртқы істер министрінің орынбасары Саид Хатибзаде Абу-Дабиде өткен Abu Dhabi Strategic Debate конференциясында мәлімдеді.
Иран өкілінің айтуынша, ел билігі азаматтық ядролық бағдарламаны дамытуға ниетті және оның мақсаты – тек бейбіт мақсаттағы атом энергиясын пайдалану.
Иран ядролық қаруға ұмтылмайды және бейбіт келісімге адал. Біз халықаралық кепілдіктер беруге дайынбыз, – деді Хатибзаде.
Сонымен қатар, ол Вашингтон тарапынан қайшылықты сигналдар келіп жатқанын айтып, ядролық мәселені шешудің жалғыз жолы – дипломатия мен өзара құрметке негізделген келіссөздер екенін атап өтті.
Иран мен алты мемлекет (АҚШ, Ұлыбритания, Франция, Германия, Ресей және Қытай) 2015 жылы ядролық бағдарламаны шектеу жөніндегі Бірлескен кешенді іс-қимыл жоспарына (БКІЖ) қол қойған еді. Алайда АҚШ 2018 жылы Дональд Трамптың шешімімен бұл келісімнен шыққаннан кейін Иран уран байыту деңгейін 60%-ға дейін арттырды.
АҚШ пен Иран арасындағы жаңа келісімге қатысты келіссөздер бірнеше рет жүргізілгенімен, уран байыту талаптары бойынша келіспеушіліктер тараптарды ортақ шешімге жеткізген жоқ.
Бізге дипломатия қажет. Бұл – өзара жеңілдіктер мен теңдік қағидатына негізделген жол, – деді Иран СІМ өкілі.
Сирия ДАИШ-ке қарсы халықаралық коалицияға қосылды
Сирия ДАИШ (Қазақстанда және бірқатар елдерде тыйым салынған ұйым) ұйымына қарсы халықаралық коалицияға қосылды, алайда АҚШ бастаған әскери операцияларға тікелей қатыспайды. Бұл туралы Associated Press агенттігі Сирияның ақпарат министрі Хамза Мұстафаға сілтеме жасап жария етті.
Министрдің айтуынша, шешім Сирия президенті Ахмед Аш-Шараа мен АҚШ президенті Дональд Трамптың Ақ үйдегі кездесуінде талқыланған. Дегенмен тараптар жазбаша келісімге қол қоймаған.
Бұл саяси деңгейдегі коалиция, ал терроризмге қарсы Inherent Resolve әскери операциясына қатысу жоспарланбаған, – деді Мұстафа.
Кездесуде Сирия мен АҚШ арасындағы экономикалық ынтымақтастық пен инвестициялық жобалар да талқыланды. Сонымен қатар тараптар Сирия үкіметі мен күрд жасақтары арасындағы келісімді жалғастыруға уағдаласты.
Ұлыбритания АҚШ-пен барлау деректерін бөлісуді тоқтатты
Ұлыбритания Кариб теңізіндегі кемелер қозғалысына қатысты АҚШ-пен барлау деректерін бөлісуді уақытша тоқтатты.
Бұл шешім Лондонның АҚШ-тың теңіздегі соққы операцияларына қатысудан бас тартуымен байланысты. Ұлыбритания аталған соққыларды «халықаралық құқыққа қайшы» деп санайды.
CNN дерегінше, соңғы бірнеше жыл бойы Ұлыбритания АҚШ Жағалау күзетіне есірткі контрабандасына қатысы бар күдікті кемелер туралы барлау мәліметтерін беріп келген. Бұл ақпараттар Вашингтонға күдікті нысандарды ұстауға мүмкіндік жасаған.
Қазіргі таңда АҚШ Венесуэла билігін есірткі саудасымен күресте әрекетсіздік танытты деп айыптап отыр. Осы мақсатта Кариб теңізінде сегіз әскери кеме, бір атомдық сүңгуір қайық және 10 мыңнан астам әскери қызметкер орналастырылған.
The New York Times дерегінше, бұрынғы АҚШ президенті Дональд Трамп Орталық барлау басқармасына (ЦРУ) Венесуэлада жасырын операциялар жүргізуге рұқсат берген. Кейбір ақпарат құралдары АҚШ-тың есірткі картельдеріне қарсы әскери әрекетке баруы мүмкін екенін хабарлағанымен, Трамп Венесуэла аумағына соққы беруді жоспарламайтынын мәлімдеген.
Израиль атысты тоқтатқаннан кейін де Газада 1500-ден астам ғимаратты қиратқан
Израиль Газа секторында атысты тоқтату режимі жарияланғаннан кейін 1500-ден астам ғимаратты қиратқан. Бұл туралы BBC Verify спутниктік суреттерді талдау нәтижесіне сүйене отырып жария етті.
8 қарашада түсірілген спутниктік фотосуреттерде Израиль бақылауындағы аудандардың көпшілігі бір айдың ішінде өрт пен жарылыстардан кейін қираған күйде бейнеленген. Сарапшылар нақты қиратылған нысандар саны бұдан да көп болуы мүмкін дейді, өйткені кей аймақтарға суреттер қолжетімсіз.
Кейбір сарапшылар Израильдің әрекеттері АҚШ, Египет, Катар және Түркия делдалдығымен жасалған бітім шарттарын бұзуы мүмкін деп санайды. Алайда Израиль тарабы “әрекеттер атысты тоқтату келісіміне сай жүзеге асырылуда” деп мәлімдеді.
АҚШ президенті Дональд Трамптың бейбіт жоспарына сәйкес, барлық әскери операциялар мен бомбалаулар тоқтатылуы тиіс болатын. Дегенмен BBC Verify жүргізген радиолокациялық және визуалды талдау нәтижелері Израильдің ғимараттарды жаппай бұзуды жалғастырғанын көрсетті.
Абасан-эль-Кабир, Әл-Баюк және Джабалия аймақтарындағы үйлер мен бақтар толығымен жермен-жексен болған. Бұрын бүлінбеген тұрғын үйлер мен шағын фермалар қираған.
Израиль тарабы бұл әрекеттерін “террористік инфрақұрылымды жою” деп түсіндіреді. Бірақ халықаралық сарапшылар мұны атысты тоқтату шарттарын және халықаралық құқық нормаларын бұзу деп есептейді.
