Биыл Қазақстан мәдени саласы үшін табысты да, шабытты жыл болды. BAQ.KZ соның бір парасын ұсынады.
1. Қазақстанда өткен жылы 35 мәдениет нысаны салынды. Жаңа ғимараттар Астана, Алматы, Шымкент қалаларында, Абай, Ақмола, Атырау, Шығыс Қазақстан, Қостанай, Қызылорда, Павлодар және Түркістан облыстарында пайда болды. 238 нысанда жөндеу жұмыстары жүргізілді. Жалпы алдағы 4 жылда елімізде 220 мәдениет нысаны салынып, 1025 мәдениет нысаны жөнделеді.
2. Биыл республикалық мекемелер ұйымдастырған мәдени іс-шараларға 2,5 млн адам қатысты. Мәселен 2167 спектакльді 1 млн астам көрермен тамашалады, 698 мұражай іс-шарасына 917 мыңнан астам адам қатысты, ал 514 концертке 515 мыңнан астам көрермен барды. "Астана Опера" театры өткен жылы 134 мыңға жуық көрерменді қабылдады, олардың төрттен бірі гастрольдер мен фестивальдар кезінде театр репертуарымен танысты.
3. Қазақстанның театр өнері тарихында тұңғыш рет қойылымдардың жартысынан көбі театрлардың өз қаражаты есебінен қойылды. Жалпы 11 республикалық театр 66 жаңа қойылым жасады. Оның 32-сі бюджет есебінен, 34-і өз қаражаты есебінен болды. Өткен жылы жаңа қойылымдардың ең көп санын республикалық мемлекеттік академиялық корей музыкалық комедия театры құрды. Шығармашылық ұжымның репертуары бірден 11 жаңа қойылыммен толықтырылды. Олардың 8-і меншікті және демеушілік қаражат есебінен жасалды, бұл театр қызметінің негізгі көрсеткіштерінің бірі.
4. Қазақстандық "Роза Бағланова" мюзиклі үздік деп танылып, Тэгу қаласында Оңтүстік Кореяда өтетін Daegu International Musical Festival (DIMF) жыл сайынғы халықаралық фестивалінде бас жүлдеге ие болды. Ал басты рөлді сомдаушы Зарина Макина "Үздік әйел рөлі" номинациясында жеңіске жетті. Спектакль КСРО мен Қазақстанның Халық әртісі, Қазақстанның Халық қаһарманы Роза Бағланованың 100 жылдық мерейтойына арналған. Фестивальге Франция, Германия, Ұлыбритания және Корея театр ұжымдары да қатысты, барлығы 16 мюзикл ұсынылды. Жалпы, Қазақконцерт әртістері 2023 жылы 23 халықаралық және республикалық байқаулар мен фестивальдарда арнайы сыйлықтар мен номинациялардың лауреаттары мен иегерлері атанды.
5. Құрамына Темірлан Олжабай мен Ернат Наурыз кіретін "T&Y" домбырашылар дуэті "Open Italy"аспаптық орындаушылардың халықаралық музыкалық байқауының Гран-приін жеңіп алды. "Дарын" мемлекеттік жастар сыйлығының лауреаттары "Адай", "Көроғлы", "Әлкисса" күйлерін және Олжас Сүлейменовтің "West" композициясын орындады. Қазақстандық әртістер "халық аспаптары" номинациясы бойынша үздік атанды және халықаралық деңгейдегі қазылар алқасының жоғары бағасына ие болды. "Open Italy" аспапшылар музыкалық байқауы жыл сайын Италияның Песаро қаласында өтеді. Байқауға 24 елден келген конкурсанттар қатысты.
Жалпы алғанда, өткен жылы 65 жас дарын халықаралық және республикалық конкурстардың лауреаттары мен дипломанттары атанды. Музыкалық өнер жұлдыздарын анықтау және ашу, дарынды және талантты музыканттарға қолдау көрсету жұмыстары жалғасады.
6. Биыл бірден 5 ұйым өздерінің музыкалық аспаптарын жаңарта алды, олардың кейбіреулері жоғары тозу дәрежесіне ие болды. 30 жыл ішінде алғаш рет бұл мақсаттарға мемлекеттік бюджеттен қаражат бөлінді. Осылайша Жамбыл атындағы Қазақ мемлекеттік академиялық филармониясының, "Роза Бағланова атындағы Қазақконцерт" мемлекеттік академиялық концерттік ұйымының шығармашылық ұжымдары үшін, сондай-ақ Күләш Байсейітова атындағы және Ахмет Жұбанов атындағы дарынды балаларға арналған республикалық мамандандырылған музыка мектеп-интернаттарының, сондай-ақ Қазақ ұлттық өнер университетінің оқушылары үшін шығармашылық жұмыстардың кәсіби өсуі мен шығармашылық идеяларды іске асыру үшін қажетті жағдайлар жасалған. Қазақстанның музыкалық өнерін дамыту мәдениет және ақпарат министрлігі қызметінің басым бағыттарының бірі болып табылады. Қазақстанда 32 концерттік ұйым, оның ішінде 18 Мемлекеттік филармония табысты жұмыс істейді.
7. Қазақстан Республикасы Президентінің Жарлығымен "Ұлттық" мәртебесі "Әзірет Сұлтан" мемлекеттік тарихи-мәдени музей-қорығына және Қ. Қуанышбаева мемлекеттік академиялық музыкалық-драма театрына берілді.
8. Республикалық театрлар 27 халықаралық және 11 республикалық фестивальдерге белсенді қатысты. Фестивальдерге Ғабит Мүсірепов атындағы балалар мен жасөспірімдерге арналған мемлекеттік академиялық қазақ театры қатысты: 7 халықаралық және 6 республикалық.
9. Республикалық театрлар арасында ең көп жетістікке Ғабит Мүсірепов атындағы балалар мен жасөспірімдерге арналған мемлекеттік академиялық қазақ театры жетті. Театр 2023 жылы 366 спектакль, республика бойынша да, шетелде де 23 гастрольдік тур өткізді, бұл ретте 22-сі меншікті және демеушілік қаражат есебінен жүзеге асырылды. 8 жаңа қойылым қойылды, оның 4-і өз қаражаты есебінен. Сонымен қатар, театр 13 фестивальге қатысты (6 республикалық және 7 халықаралық деңгей) және 4 гран-при жеңіп алды.
10. 2023 жылы мемлекеттік қолдаумен жасалған 8 қазақстандық фильм халықаралық кинофестивальдерде марапаттарға ие болды. "Паралимпиадашы "фильмі Үндістанның Мумбай қаласында өткен Шанхай Ынтымақтастық Ұйымы елдерінің кинофестивалінде" Үздік ер адам рөлі" сыйлығымен марапатталды. "Арқау өзек" - Бакудегі "Қорқыт ата" фестиваліндегі "Үздік деректі фильм", "Жамбыл. Жаңа дәуір" - Бакуде өткен "Қорқыт ата" фестивалінде қазылар алқасының арнайы жүлдесімен марапатталды.
"Бауырына сәлу" фильмінің әлемдік премьерасы Испанияның Сан-Себастьян қаласында өткен 71-ші Халықаралық кинофестивальдің "жаңа режиссерлер" конкурстық бағдарламасында өтті. Сонымен қатар ол Австралиядағы Asia Pacific Screen Awards Азия киносының жүлдегері болды.
"Ағайындылар" фильмі-Австралияда Asia Pacific Screen Awards Азия киносыйлығының жүлдесін жеңіп алды және XV Ташкент халықаралық кинофестивалінде "Үздік режиссер" номинациясында марапатталды.
"Адемокиді оқыту" кинокартинасы XV Ташкент халықаралық кинофестивалінде қазылар алқасының арнайы сыйлығын алды. Сонымен қатар фильм Ярославль қаласындағы "В кругу семьи" кинофестивалінде ұсынылды. "Қазақ хандығы. Алтын тақ" Болгариядағы қазақстандық кино күндері аясында көрсетілді.
"Айкай" фильмінің әлемдік премьерасы Оңтүстік Кореядағы Busan International Film Festival кинофестивалінде өтті.
